Na 1492

Van het decreet van 1492 tot vandaag

Na de verbanning van 1492 kon het Catalaans-Joodse erfgoed zich snel verspreiden, naar Rome, Istanbul, Edirne, Safed…en vooral in Thessaloniki handhaafden de Catalaanse Joden hun onafhankelijkheid tot de 20e eeuw, toen talloze Joodse gemeenschappen werden uitgeroeid door de klauwen van het nazisme. In de 17 eeuw laten grafschriften in Thessaloniki en andere steden zien dat Català, Bargillon, Arocas, Saporta, Cavaller, Barzilai, Toledan, achternamen waren geworden. De latere aankomst van talrijke Castellaans sprekende Joden verdreef het Catalaans naar de vergetelheid. Sprekend is het voorbeeld van de familie Cavaller (Catalaans voor ‘Ridder’), oorspronkelijk uit Falset, die hun achternaam in Thessaloniki wijzigde naar Caballero (Castellaans voor ‘Ridder’).

Eén van de grondslagen voor het behoud van de religieuze en etnische identiteit van het Joodse volk was onderwijs. De school, het gezin en de synagoge waren het fundament van het onderwijs van de Joden. De rol van de moeder in de opvoeding van de kinderen (en dan met name die van de meisjes) was essentieel.

Na de invallen, moorden en verbanning moesten er vele eeuwen verstrijken voordat de Joden terug keerden naar Catalonië om zich daar te vestigen.

Vanaf de Spaanse oorlog van 1936 tot 1939 kwamen jonge Joden uit Krakau, enkele afstammelingen van de ballingschap, aan in Barcelona en sloten zich aan bij de internationale brigaden. Ze vochten dapper tegen Franco en het fascisme. Enkele jaren later, tijdens de Tweede Wereldoorlog, helpen Catalaanse gidsen de voortvluchtige Joden om de Pyreneeën over te steken, zodat ze scheep konden gaan naar Amerika.

Tegenwoordig hebben talrijke Joden zich in Catalonië gevestigd, waar ze deel uitmaken van het productieve leven met gerenommeerde winkels en bedrijven; en hun jongeren studeren aan de Catalaanse universiteiten.